• SKB tanılı hastalar uygunsuz cevabı engellemekte
oldukça hafif bir zorluk yaşamışlardır.
• SKB grubu, karar verme görevinde kontrol grubuna göre
daha riskli seçimler yapmışlardır.
• SKB tanılı hastalar zihinsel durumları dışsal ipuçlardan
tahmin etmede başarılıydılar.
• Ancak, içsel durumlarla sosyal ipuçlarını bütünleştirmede
zorlukları olduğu düşünülmektedir.
• Bu zorluğun tutarlı bir anlamlandırma yapmayı
engellemesi nedeniyle terapi hedefi olabilir
Amaç: Bu çalışma, Sınır Kişilik Bozukluğu (SKB) tanılı bireylerde karar
verme süreçlerini nöropsikolojik testlerle değerlendirerek, SKB’ye özgü
bilişsel özelliklerin karar verme süreçleriyle ilişkisini sağlıklı kontrollerle
karşılaştırarak incelemeyi hedeflemektedir.
Yöntem: Çalışmanın örneklemi SKB tanılı hasta grubu (n=27) ile
psikiyatrik tanısı olmayan sağlıklı katılımcılardan (n=28) oluşmaktadır.
Hastalık şiddetinin değerlendirilmesi için Borderline Kişilik Envanteri
(BKE), nöropsikolojik değerlendirme için Iowa Kumar Testi (IKT), Stroop
Testi, Benton Yüz Tanıma Testi, Gözlerden Zihin Okuma Testi, Dokuz Eylül
Zihin Teorisi Ölçeği (DEZTÖ), WMS-R Sayı Menzili ve Mantıksal Bellek Alt
Ölçeği uygulanmıştır.
Bulgular: SKB grubu ile kontrol grubu arasında BKE puanlarında
anlamlı düzeyde farklılık izlenmektedir (p=0,02). Stroop Testi’ndeki
enterferans süresi ve hata sayıları açısından gruplar arası anlamlı bir
fark izlenmezken, spontan düzeltme cevap sayılarının anlamlı düzeyde
farklılık taşıdığı (p=0,02) gözlenmiştir. WMS-R Mantıksal Bellek alt testi
A hikâyesinin anlık hatırlama puanlarında gruplar arasında fark olduğu
(p<0,01) tespit edilmiştir. IKT’de ilk yarıda A destesinden (p=0,028) son
yarıda ise B destesinden (p=0,03) seçme eğiliminde gruplar arasında fark
izlenmektedir. Son olarak, DEZTÖ’de iki grup arasında toplam puanda
(p<0,01) izlenen anlamlı farkın 2. derece yanlış inanç (p=0,024) ve empati
(p=0,027) görevlerinde ortaya çıktığı görülmüştür.
Sonuç: Çalışmamız örneklemini oluşturan SKB tanılı bireylerin uygunsuz
cevabın inhibisyonunda minimal güçlüğe sahip oldukları, bu güçlüğün
karar verme davranışında dezavantajlı seçimler yapmayla ilişkili olduğu
sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, SKB tanılı bireylerin dışsal ipuçlarından
zihinsel durumları yordamada başarılı oldukları fakat sosyal bir örüntü
dâhilinde ipuçlarını bütünleştirme ve uyumlu öyküleştirme yapmakta
zorlandıkları görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: Karar verme süreçleri, nöropsikolojik testler, sınır
kişilik bozukluğu