Öne Çıkan Noktalar
Türkçe Özet
Amaç: İnsanoğlu hayatta kalabilmek için bir gruba ait olma ihtiyacı
hisseder. Bu nedenle, gruptan dışlanmaya dair ipuçlarını tespit edecek
bilişsel beceriler geliştiririz. Gruptan dışlanmak tıpkı kişisel belirsizlik
hissetmek gibi tehdit edici bir durumdur. Geçici İhtiyaç Tehdidi
Modeli’nde, psikolojik dışlanmanın kişisel ve durumsal belirsizlik hissine
yol açabileceği öne sürülmektedir. Buna göre, psikolojik dışlanma kişinin
içinde yaşadığı dünyayı anlamlandırma ve nasıl davranacağını kontrol
etme ihtiyaçlarını tehdit ettiğinden, insanları kişisel belirsizlikle yüz yüze
getirmektedir. Bildiğimiz kadarıyla, psikolojik dışlanmanın davranışlar
üzerindeki etkisinde belirsizliğin rol oynadığına yönelik bu iddiayı
doğrudan sınayan deneysel bir çalışma bulunmamaktadır. Bu nedenle, bu
çalışmada psikolojik dışlanma manipülasyonunun ardından belirsizlikle
ilişkili düşüncelerin ulaşılabilirliğindeki artışı incelemek amaçlanmaktadır.
Yöntem: Psikolojik dışlanmayı manipüle edebilmek amacıyla tüm
katılımcılar Sanal Top Oyunu oynamışlar; bunun yanı sıra, yer aldıkları deney
koşuluna bağlı olarak, ya oyundan önce ya da sonra bir oyalama görevi
tamamlamışlardır. Ardından, belirsizlikle ilişkili düşüncelerin ulaşılabilirliğini
ölçmek için kullanılan sözcüksel karar görevini tamamlamışlardır.
Bulgular: Araştırmada elde edilen bulgular psikolojik dışlanmaya maruz
kalan katılımcıların belirsizlikle ilişkili kelimelere, soyut olanlara kıyasla
daha hızlı tepki verdiklerini göstermektedir. Bunun yanı sıra, beklenildiği
gibi, kontrol koşulunda, katılımcıların belirsizlikle ilişkili kelimeler ile soyut
kelimelere gösterdikleri tepki zamanları arasında anlamlı fark yoktur.
Sonuç: Bu bulgulara dayanarak, psikolojik dışlanmaya maruz kalmanın
belirsizlikle ilişkili düşüncelerin ulaşılabilirliğini arttırdığını söyleyebiliriz.
Bulgulara dair bu yorumumuzun doğru olduğu kabul edilirse, elde
edilen bu bulguların, belirsizlikle ilişkili endişelerin, psikolojik dışlanmaya
gösterilen tepkilerin önemli bir öncülü olduğu yönündeki iddiayı
destekleyen, deneysel bir veri sağladığı söylenebilir.