Amaç: İskemik inme hastalarında dinamik penumbra alanının gösterilmesi
tedavideki önemli aşamalardan birisidir. Bu çalışmamızda orta serebral arter
(OSA) M1 ve M2 segment oklüzyonu olan hastalarda multifazik (trifazik) BT
anjiyografi (mpBTA) ve BT perfüzyon (BTP) ile elde edilen kollateral akım
değerlendirmesiyle enfarkt hacmi artışı ve dizabilite arasındaki ilişkiyi araştırmayı
amaçladık.
Yöntem: Çalışma; prospektif, tanımlayıcı, vaka serisi olarak yürütüldü. Acil servise
başvuran hastalara mpBTA ve BTP yapıldı. Başvuru National Institute Health
Stroke Skalası (NIHSS) ve üç ay sonraki Modifiye Rankin Skalası (mRS) ve Barthel
Günlük Yaşam Aktiviteleri İndeksi hesaplandı. BTP’den edinilen penumbra
bilgisine ait perfüzyon parametreleri ve mpBTA’dan sağlanan kollateral dolaşım
bilgisi ile; enfarkt artışı ve fonksiyonel sonlanım arasındaki ilişki araştırıldı.
Bulgular: Çalışmaya 36 hasta dâhil edildi. Çalışmadaki bireylerin ortalama yaşı
73,47±10,67 olarak bulundu. Hastaların %52,8’si erkekti. Bireylerin %72,3’ü üç
ay sonraki mRS’ye göre kötü fonksiyonel sonlanıma sahipti. mpBTA Menon
kollateral skoruna göre enfarkt hacmi artışı gruplar arasında istatistiksel açıdan
anlamlı farklılık gösterdi (p=0,037). mpBTA Menon kollateral skoruna göre üç
ay sonraki mRS skorları gruplar arasında istatistiksel anlamlı farklılık göstermedi
(p=0,073). BTP’de Tmax/CBV ve CBF/CBV eşik değerleri kullanılarak elde edilen
penumbra hacim bilgisi, üç ay sonraki mRS’a göre iyi ve kötü klinik sonlanım
grupları arasında istatistiksel anlamlı farklılık gösterdi (sırasıyla p=0,010, 0,029).
MTT/CBV haritasından elde edilen penumbraya ait MTT’nin ortalama değeri,
üç ay sonraki mRS’ye göre gruplar arasında istatistiksel anlamlı farklılık gösterdi
(p=0,011). Tmax=6 saniye seçilerek oluşturulan BTP haritalarından elde edilen
penumbra hacim bilgisi ile enfarkt hacmi artışı arasında zayıf ama istatistiksel
anlamlı ilişki vardı (p=0,028).
Tartışma: mpBTA yoluyla elde edilen kollateral dolaşım bilgisinden yararlanılarak
son enfarkt hacmi ve enfarkt büyümesi tahmin edilebilir. Farklı eşik değerler
kullanılarak oluşturulan BTP haritalarından elde edilen penumbra hacim
verisi ve penumbraya ait MTT değerinden yararlanılarak hasta dizabilitesi
değerlendirilebilir. Ayrıca eşik değer olarak Tmax seçilerek oluşturulan BTP
haritalarından elde edilen penumbra hacmi, enfarkt artışı hakkında bilgi verebilir.
Anahtar Sözcükler: Anjiyografi, inme, kollateral, perfüzyon, pial, sonlanım