• Otistik özellikler (OÖ) arttıkça, internet bağımlılığına (İB)
yatkınlık artmaktadır.
• OÖ’ler algılanan sosyal desteği ve yaşam memnuniyetini
olumsuz yönde yordamaktadır.
• OÖ’e sahip bireylerde internet bağımlılığını önleyici
algoritmalar geliştirilmelidir.
Amaç: Bu çalışmada klinik olmayan toplum örnekleminde 18 yaş
üstü bireylerde otistik özellikler ile internet bağımlılığı ve çok boyutlu
algılanan sosyal destek arasındaki ilişkileri incelemek amaçlanmıştır.
Yöntem: Gönüllüler sosyal medya ve e-posta yoluyla çalışmaya davet
edilmiş ve veriler çevrimiçi anket formu kullanılarak toplanmıştır.
Araştırmanın örneklemi 355 katılımcıdan oluşmaktadır. Katılımcıların
sosyo-demografik ve internet kullanım bilgileri Kişisel Bilgi Formu ile
toplanmıştır. Katılımcılara Otizm-Spektrum Anketi (OSA), Young İnternet
Bağımlılığı Ölçeği (Y-İBÖ), Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği
(ÇBASDÖ) ve Yaşam Doyumu Ölçeği (YDÖ) uygulanmıştır.
Bulgular: OSA puanları arttıkça Y-İBÖ puanlarının arttığı, ÇBASDÖ ve
YDÖ puanlarının azaldığı tespit edilmiştir. Sonuçlarımıza göre, otistik
özellikler, internet bağımlılığı, algılanan sosyal destek ve yaşam doyumu
ile ilişkili saptanmıştır. İnternet bağımlılığı ile OSA’nin sosyal beceriler,
dikkati kaydırma, detaylara dikkat ve iletişim puanı alt boyutları arasında
pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. İnternet bağımlılığına ilişkin
toplam varyansın %10’unun, sosyal desteğe ilişkin toplam varyansın
%8’inin ve yaşam doyumuna ilişkin toplam varyansın %2’sinin otistik
özellikler ile açıklandığı saptanmıştır. Ayrıca internet bağımlılığı düzeyi
arttıkça algılanan sosyal destek ve yaşam doyumu düzeyi azalmaktadır.
Sonuç: Otistik özellikler arttıkça, internet bağımlılığına yatkınlık
artmaktadır. Otistik özellikler algılanan sosyal desteği ve yaşam
memnuniyetini olumsuz yönde yordamaktadır. Otistik özelliklere sahip
bireyler için internet bağımlılığını önleyici ve tedavi edici algoritmaların
geliştirilmesine ihtiyaç vardır.
Anahtar Sözcükler: İnternet bağımlılığı, otistik özellikler, sosyal destek,
yaşam doyumu