Amaç: Bu çalışmanın amacı Sosyal Anksiyete Bozukluğunda (SAB),
Çekingen Kişilik Bozukluğu (ÇKB) olan ve olmayan grupların zihin kuramı
(ZK) açısından incelenmesidir.
Yöntem: Çalışmaya, Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma
Hastanesi psikiyatri kliniğine başvuran ve DSM-5 için Yapılandırılmış
Klinik Görüşme tanı ölçütlerine göre SAB tanılı 55 hasta, ÇKB ve SAB tanısı
alan 25 hasta ve 30 sağlıklı kontrol alınmıştır. Araştırma katılımcılarına
SAB’ye dönük Sosyodemografik veri formu, Otizm Spektrum Anketi
(OSA), Liebowitz Sosyal Kaygı Ölçeği (LSKÖ), Gözlerden Zihin Okuma
Testi (GZOT) ve Dokuz Eylül Zihin Kuramı (DEZİKÖ) Ölçeği uygulanmıştır.
Bulgular: Kontrol grubunda GZOT ile ölçülen ZK pozitif-duygu puanları
SAB ve SAB+ÇKB tanılı hasta grubuna göre daha yüksekti. SAB+ÇKB
tanılı hasta grubunda ZK negatif-duygu puanları SAB ve kontrol grubuna
göre daha düşüktü. Zihin kuramı nötr-duygu puanları her üç grupta
da benzerdi. Üç grup arasında DEZİKÖ alt testlerinin toplam puanında
istatistiksel olarak kontrol grubu lehine anlamlı farklılıklar saptandı. Pot
kırmayı anlama testinde üç grup arasında farklılık saptanmadı.
Sonuç: Bulgularımız ÇKB ek tanısının hem çözümleme hem de sonuç
çıkarmaya dair birçok ZK becerisinde azalma ile ilişkili olduğunu ve esas
olarak bu azalmanın duygusal açıdan yüklü olan zihinsel durumların
algılanmasıyla ilişkili olduğunu telkin etmiştir. Hem SAB hem de ÇKB’de
görülen ZK problemlerinin değerlendirilmesinde daha özgül yöntemlere
gerek vardır.
Anahtar Sözcükler: Çekingen kişilik bozukluğu, sosyal anksiyete
bozukluğu, zihin kuramı