Yakın zamana kadar; öğrenilmiş bilginin, uzun süreli belleğe aktarıldıktan
sonra değişmez sabit bir şekilde kaldığı kabul edilmekteydi. Ancak bu
konuda yapılan son çalışmalar, bütünleştirme ve yeniden-bütünleştirme
süreçlerinde uygulanan beta-adrenerjik reseptör antagonizmi sayesinde
ilgili belleğe yeni bilgilerin eklenmesinin ve çıkarılmasının mümkün
olduğunu göstermiştir. Merkezi sinir siteminde, protein sentezini inhibe
edici özellikleri olan beta-adrenerjik reseptör antagonisti propranolol,
bellek bütünleştirme ve yeniden-bütünleştirme süreçlerini engellemek
için ek sık kullanılan ajanlardan biridir. Bu derleme çalışmasında; sistemik
ve intraserebral olarak uygulanan propranolol’ün, kemirgenlerde çeşitli
öğrenme görevlerinde bellek oluşum süreçleri üzerindeki bozucu etkisine
dair literatürdeki mevcut çalışmaların araştırılarak değerlendirilmesi
amaçlanmıştır. İnsanlarda kullanımı güvenli olan bu ilacın, bellek oluşum
sürecini bozmadaki etkinliğinin kanıtlanması durumunda, temelinde
öğrenme ve uyumsuz bellekten kaynaklı fobilerin, travma sonrası stres
bozukluğunun (TSSB), uyuşturucu madde bağımlılığının veya başka
tür bağımlılıklar gibi psikolojik nedenli rahatsızlıkların tedavisinde
propranolol uygulamasının yaygın olarak kullanılabilecek etkili bir tedavi
yöntemi olacağını öngörmekteyiz.
Anahtar Sözcükler: Bellek, propranolol, bütünleştirme, yenidenbütünleştirme,
kemirgen