Şizofrenide İlk Atak ve Psikotik Alevlenmeler Sırasında İnflamasyon ve Kan Akışkanlığı: Sağlıklı Kontrollerle Bir Olgu-Kontrol Çalışması

Yasin Hasan BALCIOĞLU, Hasan GÖKÇAY , Ümit Haluk YEŞİLKAYA , Mustafa Nuray NAMLI
2023 Eylül - 60 (3)
TÜRKÇE PDF İNGİLİZCE PDF

Öne Çıkan Noktalar

• Şizofrenide ilk psikoz atağı, tam kan akışkanlığı artışı ile
yakından ilişkilidir.
• İlk atakta artan proenflamatuvar durum şizofreninin
alevlenmelerinden daha belirgindir.
• Şizofrenide hem ilk atak hem de sonraki alevlenmeler
artmış kan akışkanlığı ile ilişkilidir.
• Viskozite ve enflamasyon, psikozda kardiyovasküler riski
farklı yollarla artırabilir.


Türkçe Özet

Amaç: Her ikisi de şizofreni patofizyolojisi ile ilişkili olan artmış
proenflamatuvar durum ve kan akışındaki değişikliklerin, artmış
kardiyovasküler hastalık riski ile de bağlantılı olduğu bildirilmiştir. Bununla
birlikte, şizofreninin farklı akut evrelerinde böyle bir ilişki yeterince
araştırılmamıştır. Bu çalışmada, kan akışmazlığı (viskozite) ve sistemik
enflamatuvar durumun, şizofrenide ilk psikoz atağı ile şizofreninin akut
alevlenmeleri arasında farklılık gösterip göstermediğinin incelenmesi
amaçlanmıştır.
Yöntem: Çalışmaya şizofrenide ilk psikoz atağı grubunda 52 hasta,
psikotik alevlenmede olan 69 şizofreni hastası ile 56 sağlıklı kontrol
dâhil edildi. Tam kan viskozitesi (TKV), düşük ve yüksek kesme hızlarında
olmak üzere de Simone formülüne göre hesaplandı. Başvuruda yapılan
hemogram tetkiki ile sistemik immün-enflamasyon endeksi ve sistemik
enflamatuvar yanıt endeksi hesaplandı.
Bulgular: Yaş kontrol edildiğinde, TKV’deki düşük ve yüksek kesme hızları
hem şizofrenide ilk psikoz atağı hem de şizofrenide psikotik alevlenme
gruplarında kontrollerden anlamlı düzeyde daha düşüktür. Sistemik
enflamatuvar yanıt endeksi şizofrenide ilk psikoz atağındaki hastalarda
hem psikotik alevlenmedeki şizofreni hasta grubuna hem de kontrol
grubuna göre anlamlı olarak daha yüksektir. Oluşturulan regresyon
modeline göre toplam kolesterol şizofrenide ilk psikoz atağı hastalarında
düşük kesme hızında TKV’yi yordamaktadır.
Sonuç: Şizofrenide hem ilk psikoz atağı hem de sonraki alevlenmeler
artmış kan akışkanlığı ile ilişkilidir ve artmış enflamatuvar durum böyle
bir ilişkiyi tam olarak açıklamayabilir. Şizofrenideki kan akışkanlık
özelliklerinin gösterilmesi, kardiyovasküler riski sınıflandırmanın
yanında şizofreninin erken ve sonraki evrelerindeki patofizyolojik süreci
yansıtmaya yardımcı olabilir.
Anahtar Sözcükler: Enflamasyon, kan akışkanlığı, kardiyovasküler risk,
şizofreni, şizofrenide ilk atak