• Kadınlar ve komorbid hastalıkları olan bireyler COVID-19
açısından hassas gruplardır.
• Tam olarak iyileşmeyen hastalarda algılanan stres ve
ölüm kaygısı daha yüksektir.
• COVID-19’dan iyileşme düzeyi, psikolojik dayanıklılık ile
ilişki göstermektedir.
• Hassas grupların, ruh sağlığı desteği için yakın izlenmesi
gerekir.
Amaç: Bu çalışmanın amacı, Koronavirus Hastalığı 2019 (COVID-19)
hastalarının sosyodemografik ve klinik özellikleri ile algılanan stres, ölüm
kaygısı, psikolojik dayanıklılıkları arasındaki ilişkiyi incelemektir.
Yöntem: Çalışmaya İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi
“COVID-19 Hastaları İzlem Merkezi”nde izlenmekte ve tedavileri
sürmekte olan 304 hasta alınmıştır. Çalışmada belirli bir örneklem
seçimi yapılmamış olup izlem ve tedavi sürecindeki tüm hastalar dâhil
edilmiştir. Veriler, araştırmacılar tarafından hastalarla yüz yüze yapılan
görüşmelerde, Sosyodemografik Bilgi ve Hastalık İzlem Formu, Psikolojik
Dayanıklılık Ölçeği (PDÖ), Algılanan Stres Ölçeği (ASÖ) ve Templer Ölüm
Kaygısı Ölçeği (ÖKÖ) kullanılarak toplanmıştır.
Bulgular: Kadınlar algılanan stres ve ölüm kaygısını daha yüksek düzeyde
belirtmiştir. Kronik hastalığı olan katılımcılarda ölüm kaygısı; psikiyatrik
bozukluğu olan ve yoğun bakım ünitesi yatışı olmayan hastalarda
algılanan stres daha yüksek saptanmıştır. Psikiyatrik bozukluğu
olmayan, daha uzun süre hastane yatışı olan ve tam iyileşme gösteren
COVID-19 hastalarında PDÖ-Kontrol puanları daha yüksek bulunmuştur.
Akrabalarından/ arkadaşlarından olumsuz tutum bildiren katılımcıların
PDÖ puanları daha düşüktür. Algılanan stres, hem ölüm kaygısı hem de
psikolojik dayanıklılık ile anlamlı korelasyon göstermiştir.
Sonuç: Kadın cinsiyet, komorbid fiziksel ve psikiyatrik bozukluklar,
devam eden hastalık belirtileri ve düşük psikolojik dayanıklılık,
COVID-19 hastalarında stres ve ölüm kaygısı açısından risk faktörleri
olarak bulunmuştur. Bu hassas grupların biyo-psiko-sosyal bir yaklaşımla
değerlendirilmesi ve hastalık seyri boyunca psikolojik destek sağlanması
önemlidir. Sağlık kurumlarının tıbbi tedaviyi ruh sağlığı hizmetleri ile
işbirliği içinde yapmaları önerilir.
Anahtar Sözcükler: Algılanan stres, COVID-19, ölüm kaygısı, psikolojik
dayanıklılık