COVID-19 Enfeksiyonu Sonrası Yeni Tanılı Tümefaktif Lezyon ve Multipl Skleroz

Tuğba ERDOĞAN , Belgin KOÇER , Sedat ŞEN , Belgin PETEK BALCI , Murat TERZİ
2023 Eylül - 60 (3)
TÜRKÇE PDF İNGİLİZCE PDF

Öne Çıkan Noktalar

• İlk CNS demiyelinizan olaylar, SARS-CoV-2 enfeksiyonu
ile ilişkili olarak ortaya çıkabilir.
• SARS-CoV-2 enfeksiyonundan sonraki ilk üç ay içinde
aktif gecikmiş tipte demiyelinizasyon gelişebilmektedir.
• Bu, COVID ile tetiklenen latent nöroimmün yanıtın
aktivasyonu ile hastalık sürecinin başlaması şeklinde
açıklanabilir.
• Olguların tamamı piramidal veya beyin sapı bulguları
ile başvurmuştur bu durum orta düzeyde aktiviteyi
desteklemektedir.
• Yeni teşhis edilen Multipl Skleroz COVID-19 salgını
sırasında gelişebilir.


Türkçe Özet

Amaç: SARS-CoV-2 enfeksiyonunun Multıpl Skleroz (MS) benzeri
tümefaktif demiyelinizan lezyon geliştiren longitudinal uzanımlı transvers
myelit (LETM) ve yeni tanılı MS prezentasyonunda paraenfeksiyöz
veya postenfeksiyöz etkilerini tanımlamak ve bunun mevcut belirtiler,
radyolojik ve beyin omurilik sıvısı (BOS) bulguları üzerindeki etkisini
araştırmak amaçlandı.
Yöntem: Mayıs-Aralık 2020 tarihleri arasında üç farklı MS merkezinde,
beş olguda oro-nazofarengeal örneklemede ve bir olguda beyin
omurilik sıvısında (BOS) SARS-CoV-2 PCR pozitifliği saptanmış olan
semptomatik SARS-CoV-2 enfeksiyonu sonrası ilk santral sinir sistemi
(SSS) demyelinizasyon atağı gelişen veya agreve olan altı olgu tanımlandı.
Olguların belirtileri, radyolojik ve BOS bulguları incelendi.
Sonuç: 24 yaşında bir kadın, yeni gelişen açık halka şeklinde contrast
tutulumlu tümefaktif demiyelinizan lezyon (TDL) ile birlikte COVID-19
ile ağırlaşan LETM ile başvurdu. Dört hastaya McDonald 2017 kriterlerine
göre ilk MS atağı ve bir hastaya klinik izole sendrom tanısı konuldu. SARSCoV-
2 enfeksiyonu ile klinik semptomların başlangıcı arasındaki süre
4–93 gün arasındaydı. Bütün vakalarda beyin sapı ve spinal kord tutuluşu
dikkat çekici idi. Bu durum, COVID-19 enfeksiyonundan sonra merkezi
sinir sistemi (MSS) demiyelinizan hastalığın orta düzeyde aktivitesini
desteklemektedir.
Tartışma: SARS-CoV-1 ile ilgili olarak viral replikasyonun gecikmiş
otoreaktif T-hücre yanıtına sebep olduğu gösterilmiştir. Bu immün
yanıt nöroenflamasyon, demyelinasyon ve aksonal hasara sebep
olabilmektedir. SARS-CoV-2 enfeksiyonu MSS’e olfaktör bulbus yolu ile
girerek demyelinasyonunu tetikleyebilir ya da agreve edebilir. Bu vaka
serisi göz önüne alındığında aktif demiyelinizasyonun hastalık sonrası
ilk üç ay içerisinde geliştiği görülmektedir. Bu durum enfeksiyona kadar
sessiz kalan hastalık sürecinin COVID-19’dan sonra manyetik rezonans
görüntülemedeki (MRG) lezyonların tetiklenmesi veya agreve edilmesiyle
birlikte belirtilerin ortaya çıkması ile açıklanabilir. Sonuç olarak, bu
bildiride SARS-CoV-2 enfeksiyonunun farklı hastalık seviyelerinde
serebral ve spinal kord demiyelinizasyonunu tetikleyebileceğini
vurgulamayı amaçlıyoruz.
Anahtar Sözcükler: COVID-19, longitudinal uzanımlı transvers
miyelit, manyetik rezonans görüntüleme, multipl skleroz, SARS-CoV-2,
tümefaktif demiyelinizan lezyon